Eigenlijk zou ik liever “de trein van vandaag” schrijven, maar helaas zijn we nog een eindje verwijderd van m’n ideaalbeeld. Na de coronacrisis verwacht iedereen dat alles beter zal gaan. Duurzamer, lokaler, eerlijker, gewoon beter. Eerlijk gezegd verwacht ik dat het ontwaken uit deze coronaslaap eerder een business as usual zal worden, maar goed. Een mens mag dromen.
In het begin van dit jaar begon de Oostenrijkse Nightjet met een rit tussen Brussel en Wenen. De hoop flakkerde weer op dat de trein terrein zou winnen op het Europese luchtverkeer. Ik zie het nachttreinverkeer (in z’n huidige vorm) toch eerder als een nicheproduct.
Het lukt ook nog niet zo best om meer langeafstandspendelaars uit het vliegtuig te halen. Gewoon al treinen tussen Sint-Niklaas en Brussel verloopt niet zo vlot als het wel zou kunnen en daar is in de loop der jaren ook niets aan veranderd. En da’s dan een low-hanging fruit.

Eigenlijk wil ik het hebben over het ontwerp. De NMBS heeft recente Siemens Desiro’s rijden en binnenkort ook nieuwe M7 dubbeldeksrijtuigen. Knappe spullen, maar qua ontwerp en indeling niets nieuws. Integendeel, de Desiro laat het verschil achterwege tussen eerste en tweede klasse. Je betaalt er wel nog voor, maar met wat pech is diezelfde zetel als in een tweede klasse gewoon al bezet in het kleine compartimentje en heb je voor niets die premium betaald.
En dan kijk ik even naar bovenstaande foto. Ok, het is een restauratiewagen, maar ik zie het als een perfecte pendelomgeving. Flex-bureau’s in moderne kantoren zien er soms net zo uit, dus stel dat je je dag al nuttig kan beginnen op de trein i.p.v. je vingers zwart te kleuren aan de dagelijkse gratis Metro. En waarom zijn treinen op de grote assen niet voorzien van kwalitatieve (cash-loze) koffieapparaten? Volgens mij rendeert dit zelfs prima.
Dit lijkt me dan eveneens een perfecte make-over voor de archaïsche eerste klasse. De naam alleen al. Zo zorg je er inderdaad voor dat er regelmatig wordt opgeroepen om dit aanbod te schrappen. Herdoop het bijvoorbeeld naar “ first“, of “
business” en laat het klasseverschil achterwege.
Het bruggetje naar het langeafstandsverkeer is dan niet ver weg: zorg er hier voor dat je hotelervaring al begint tijdens de reis, net zoals het kantoor hierboven. Of zorg er voor zakenreizigers voor dat ze met plezier ‘s avonds al vertrekken en ‘s ochtends fris op locatie kunnen arriveren. Heel moeilijk kan het toch niet zijn om een beter aanbod te vinden dan je ‘s ochtends naar Zaventem te reppen om tegen 9u in Madrid, Berlijn of Birmingham te staan. Ik heb geen internationale carrière, maar ik mocht het wel drie keer meemaken. Jup, om vijf uur ‘s ochtends al op de Ring in file staan door een gekantelde vrachtwagen en om dertig minuten voor het opstijgen arriveren in het parkeergebouw. ‘s Avonds dan weer naar huis. Verfrommeld. Gebroken. Na één simpele werkdag.

Zoek even naar wat plaatjes van de Japanse Shiki-shima. Akkoord, het prijskaartje kan tegenvallen, maar het concept is wel interessant: een dubbeldekker ingericht als één verdieping met hier en daar een tussenverdiepje. Het ruimtegevoel is ongelooflijk. Het product is ook helemaal ontworpen vanuit het oogpunt van een hotel, en niet vanuit het oogpunt van een spartaanse slaaptrein.

Zorg voor compacte, maar heldere en moderne slaapvertrekjes met een douche, voorzie een deftig ontbijt en ziedaar… Volgens mij gegarandeerd een topproduct. Bovenstaand plaatje komt al dichter in de buurt van een modern en betaalbaar boetiekhotel-op-wielen. Vandaag bekijk je als toerist de treinrit of vliegreis enkel als een transportkost. Zorg echter voor een moderne invulling van het slaapconcept, en je kan de ticketprijs mentaal verdelen tussen transport én hotel. En dan is de gebruiker al sneller bereid om wat meer neer te tellen.
Wat mij betreft mag er dus snel een privéspeler opstaan om zo’n hotelproduct (dat toevallig wielen heeft) te ontwerpen en te commercialiseren. Het momentum is er, nu er weer volop nachttreinen opduiken en er nog meer dan vroeger wordt nagedacht over mobiliteit en pendelverkeer. Om het dan nog niet te hebben over “het nieuwe werken”, dat dankzij de coronatoestanden al meteen z’n boeltje kan pakken en zich kan laten opvolgen door het nóg nieuwere werken.
In de hoop dat ik dit artikel binnen afzienbare tijd kan voorzien van een “updated”-tag met hopelijk goed nieuws.